Marc Chagall
Tegelijkertijd met Chagall
Werner Aspenström
Een man zit op het dak van een schoenmakershuis,
hij speelt viool.
Tegelijkertijd ligt een dode man op straat
door zes brandende kaarsen omringd.
Een vrouw op blote voeten in een witte rok strekt haar armen uit
naar een goudgroene hemel,
tegelijkertijd doet een straatveger met een enorme bezem
onberoerd zijn werk.
Een bleek profiel van een afgebeelde vrouw verlaat de schildersezel
en verenigt zich met het halve blauwe gelaat van de schilder.
Een moeder met vogelkop slaat hen gade
en drukt een kind tegen zich aan.
Een tweebenige straatlantaren stapt in een straat vol sneeuwbrij
en een groen paard sleept een zwaarbeladen slee
over de daken.
Een revolutie komt aangestormd met vlaggen en geweren,
intussen gaan muziek, persoonlijke liefde, de prutsen van het leven
hun eigen gang.
Een prakkeserende jood zit aan een tafel met
Lenin ondersteboven,
die hevig agiteert met zijn vrije hand.
In zijn vrije hand houdt de jood een thorarol.
Niet gebonden aan de zwaartekracht zweeft een bruidspaar
met boeketten die niet willen verwelken.
De vissen hebben hun water en schotel verlaten.
De wandklok ontkent de tijd.
Chagall is in aantocht.
Vitebsk nadert.
Tussen de regenboog en de computer woedt een oorlog.
De overwinnaar kennen we.
Een onoverwonnen verliezer is op weg hierheen met
zijn gloeiende kolen,
zijn nocturnes, zijn kindertijd, zijn rode circus,
zijn blauwe koe en het groene oog van de gevel,
zijn ezels, hanen, bokken en violen,
zijn Eiffeltoren, zijn twee mooie vrouwen,
zijn acrobaten, profeten en kerkramen,
zijn toverkunsten …
Hoe listig is hij, de jonge, de volwassene, de oude:
juist wanneer het hart gaat breken
draait het kind aan de caleidoscoop!
Als iets dreigt neer te storten, te zinken
tilt hij het met zijn kleuren op,
Icarus mag niet sterven!
Chagall, en tegelijkertijd met hem jijzelf.
Wat betekent ‘levende’ kunst?
Wat betekent ‘Schoonheid’?
Vraag het niet aan de ex-commissaris
van de schone kunsten in Vitebsk,
hij mompelt enkel iets over ‘chemie’,
over ‘echtheid’, over ‘poëzie’.
Wat betekent poëzie?
Vraag het aan jezelf, je weet het niet.
Alle schilderijen hangen aan een spijker, zelfs die van Chagall.
Moet de kunst ons helpen de muur te vergeten
of de muur te zien?
Waarop lijkt de tijd het meest: een rivier zonder oevers
of een opengesperde muil met slagtanden?
September.
De zon komt zo rood op vandaag, zo chagalls,
purpergelukkig.
Waarom kan ik niet boven Stockhom zweven,
ondersteboven?
Waarom speelt mijn bruine kat geen viool?
(vertaling: Ivo van Strijtem)
Zie ook:
Toelichting op het werk van Chagall door Henk van Os
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |