Hercules Seghers ‘Landschap met sparretak’
Het landschap met de sparretak (Hercules Seghers)
H.H. ter Balkt/ Habakuk II de Balker
De zwevende boom met de gerafelde tak
steekt ook al bijna identiek zijn arm
op de ets met geel gehoogd: Het heuvelige
landschap in de hoogte
; éen en al tak.
Op het landschap met de sparretak hangt
de tak in een gekke wolk gedompeld, dof;
gestookt door maanziek licht slingert of
tolt de onbevolkte weg: geen wandelende tak.
In de stad rook noch leven! Alleen de tak
spookachtig lichtend in zijn zwart theater
dompelt het oog in zien; waar verblijft dan
de tak, waarheen gereisd, de sparretak
van Hercules Seghers die wandelde en brak.
Deze ets bestaat in een aantal exemplaren. waarbij steeds weer wijzigingen in de plaat zijn aangebracht. Dit is een tegendruk (dat wil zeggen dat een nog natte afdruk van de etsplaat op een ander stuk papier is afgedrukt). Het opschrift rechts onderaan, 3 sts, betekent misschien 3 stuivers.
Deze prent is,een kleurendruk in de ware zin van het woord: Seghers gebruikte er twee platen voor, een voor het zwart en een voor de gele hoogsels. In de Seghers-catalogus van 1967, die De Balker gebruikte, werd nog aangenomen dat de gele hoogsels met penseel waren aangebracht. Inmiddels bleek dat ook de hoogsels gedrukt zijn, een voor de 17e eeuw uitzonderlijke techniek.
Het type bomen in Segers’ etsen,naaldbomen met zwaar afhangende takken, wordt vaak toegeschreven aan de invloed van prenten van de zogenaamde Donauschule, waarvan Albrecht Altdorfer (ca.1480-1538) de belangrijkste vertegenwoordiger is.
Op de tentoonstelling ‘Grafiek van Hercules Seghers’ (Rijksprentenkabinet, 1967) waren vijf versies van Landschap met sparretak te zien en twee van Het heuvelige landschap in de hoogte.
Hercules Seghers ‘Heuvelig landschap in de hoogte’
Hercules Seghers
Haarlem omstreeks 1598/90 – omstreeks 1636 Den Haag
Landschap met sparretak
Datering onbekend. Tegendruk van een in zwart gedrukte ets (1e staat, opgekleurd met geelbruine en geelgroene olieverf op geel linnen, 149 x 198 mm
Rijksmuseum, Rijksprentenkabinet, Amsterdam.
Hercules Seghers
Haarlem omstreeks 1598/90 – omstreeks 1636 Den Haag
Het heuvelige landschap in de hoogte
Datering onbekend. Ets, in geel en zwart gedrukt op donkerblauw geprepareerd papier, 144 x 105 mm
Rijksmuseum, Rijksprentenkabinet, Amsterdam