Bezem - Walker Evans
Bernlef
Plekken die alles doen om
zich aan het zicht te onttrekken
die zocht hij op - in schaduwen gedompeld
van betekenis ontdaan.
De huid van het gebruikte
aan te raken, terloops en
op zijn foto's na, vergeten.
Deze bezem
scheefgezakt en versleten
met het huisvuil aan zijn voet.
uit: 'Dwaalwegen', 2008.
|
|
||
 |
|
 |
|
Couple at Coney Island |
Lily Rogers Fields and two of her children |
NewYork subway |
Een
slechte roman gaar rechtdoor naar school en kantoor. Een goede roman suggereert
via een omweg een gevoel of een toestand. Niet expliciet benoemen, maar een
beeld, een sfeer oproepen, waar de lezer zijn eigen invulling aan kan geven,
aldus Bernlef. Walker Evans doet hetzelfde via zijn foto’s, daarom voelt
Bernlef een grote verwantschap met deze fotograaf.
Bernlef typeert zichzelf als een schetser, iemand die in het voorbijgaan dingen
noteert. Zoals Evans urenland op de hoek van een straat kon staan om haast
ongemerkt voorbijgangers te fotograferen, zo beschrijft hij als observator in
romans als Sneeuw, Hersenschimmen
en Publiek Geheim het alledaagse leven, waarin zwijgen en herinneringen
terugkerende thema’s zijn.
“Een schrijver heeft zijn eigen middelen om beelden op te roepen. Niet door
expliciet te benoemen – De man staat voor het raam en voelt zich eenzaam –
maar door een sfeer te scheppen waar een desolaat gevoel vanuit gaat. Altijd een
omweg zoeken. ”
Bij het schrijven heeft Bernlef volgens eigen zeggen nooit foto’s of schilderijen voor ogen. “Ik gebruik mentale voorstellingen. Ergens in je hoofd onderzoek je gebeurtenissen en mensen die op je pad komen. De meest uiteenlopende gegevens die zo in het brein komen gaan in de loop van de tijd een symbiose aan. Er ontstaat een verhaal.”
Een
keer heeft Bernlef iets geschreven dat direct is
geïnspireerd op een foto van Walker Evans, althans dat dacht hij. Het
gedicht Bezem.
“Ik was er absoluut van overtuigt dat dit gedicht naadloos aansloot bij wat er
te zien was op een foto van een interieur van een arm gezin uit Alabama. Een
tijd nadat ik dit gedicht had geschreven ging ik opzoek naar die foto. Urenlang
bladeren leverde niks op. Wel vond ik twee foto’s met een bezem, maar die
stonden met het borstelgedeelte omhoog, dus niet zoals ik in mijn gedicht
schrijf, ‘met
het huisvuil aan zijn voet’.”
.jpg) |
|
 |
|
Tengle children |
Alabama |
Alabama |
|
|
||
|
Alabama |
||
|
|
||
|
Portret van Walker Evans |
Walker Evans.(1903 – 1975)
Walker Evans wilde auteur worden maar werd fotograaf. Na een aantal jaren in Parijs schrok hij bij terugkeer in zijn geboorteland Amerika van de hardheid van de samenleving waarin alles om geld leek te gaan. Hij besloot de Amerikaanse samenleving te registreren en koos daarvoor de camera. Hij fotografeerde zoals hij had willen schrijven: in beeld de betekenis vatten van wat hij in het dagelijks leven om zich heen zag. Hij brak door met zijn serie foto’s gemaakt ten tijde van de crisisjaren ’30 in de vorige eeuw. Wekenlang verbleef hij bij arme landarbeidersgezinnen in de Amerikaanse staat Alabama, om hun levensomstandigheden in beeld te brengen. Beroemd is zijn portret van Allie Mae Burroughs, de vrouw van een katoenarbeider.Zij werd het gezicht van wat in Amerika doorging voor de Great Depression. Mensen fotografeerde Evans bij voorkeur terloops – als een waarnemer op afstand. Vanuit een onopvallende positie op een straathoek maakte hij portretten van voorbijgangers op straat, met een verborgen camera fotografeerde hij metroreizigers, in gedachten verzonken. Maar bij voorkeur koos hij onderwerpen onder mensen: interieurs, schuren, gebouwen, buitenreclames. Hij werkte ondermeer als redacteur en fotograaf voor het tijdschrift Fortune. Veel van zijn werk is in boekvorm vastgelegd en te zien in musea als de Metropolitan Museum of Art in New York.
Chris07.02.10
,%201936.jpg) |
|
|
|
Alabama Farm Interior |
Interior of unemployed man's house |
Storefront, Greensboro, Alabama |
 |
|
 |
|
Alabama |
Alabama |
Alabama |
