La Bodeguita Del Medio is een bar in Havana, Cuba
Houten wolk
J. Bernlef
Schrijf op dan … Alsof zoiets kan
want net zo vreemd als
haar foto in de krant is
deze van een Cubaans café
de Bodeguita del Medio waar
Ernst Hemingway wel kwam.
Hoog boven de tafels, hoger
dan de ingelijste boksersfotoos
hangt op zijn kop tegen het plafond
een stoel, bedoeld als teken
dat hier voor eeuwig iemand wordt gemist
(volgens het bijschrift de journalist Leandro Garcia)
En nog vreemder
de polaroid die ik in New York
nam – straatbeeld voor thuis –
en waarop ik later vond wat ik
toen niet zag: een prachtig meisje
naderend voor altijd.
Uit het gezicht verloren maar
wat betekent dat als zien zo
blind blijkt, herinnering zo sterk
dat zij een stoel de hemel in kan tillen
waar hij als houten wolk voor altijd
tussen andere wolken hangt.
La Bodeguita Del Medio is een bar in Havana, Cuba
Dit gedicht van J. Bernlef trof ik aan in het voorwoord van de bundel ‘Een wonder als ontbijt’ 9 gedichten van Elizabeth Bishop vertaald door J. Bernlef.
Zelf geeft Bernlef de volgende toelichting bij dit gedicht:
( … )
“20 Oktober vernam ik haar (Elizabeth Bishop’s CdE) dood tijdens een lezing van Richard Wilbur in New York. Een dag later vond ik een foto van een Cubaans café in de zondageditie van de ´New York Times´. Het was een grote foto, over drie kolommen, van de ´Bodeguita del Medio´.
In een hoek van het café zitten vijf mannen en een vrouw te eten en te drinken. De wanden zijn bedekt met ingelijste foto´s. Recht boven het gezelschap hangt een omgekeerde stoel aan het plafond.
Het was een foto, een afbeelding van de realiteit,maar die omgekeerde stoel veranderde alles. Hij hing daar niet op de manier van een surrealistisch object, vervreemdend, maar gewoon, alsof het zo hoorde, alsof wij dat allemaal zo zouden moeten doen: de stoelen van onze geliefde doden omgekeerd tegen het plafon hangen.
Een paar weken later schreef ik, met haar dood in het achterhoofd, het volgende:”
( … )
(zie gedicht hier boven)
De betreffende foto uit de New York Times heb ik nog niet gevonden, maar dat gaat zeker nog een keer lukken.
Over de poëzie van Elizabeth Bishop schrijft Bernlef het volgende (voor degenen die aan zijn gedicht hierboven nog niet genoeg hebben) :
( … )
” Schijnbaar was Elizabeth Bishop zo’n realist, in wezen handelt haar werk over de illusie van het waarnemen zelf, de betrekkelijkheid van elk classificatiesysteem. Ze was gelukkig niet zo puriteins om daar de conclusie uit te trekken dan ook maar geen uitspraken over de wereld te doen. Terug houdend maar liefdevol schreef zij gedichten waarin de wereld en de verbeelding even in elkaar overgaan en die nog wel het best gedefinieerd kunnen worden met de titel van een van hen, ‘Een wonder als ontbijt’.
Octavio Paz schreef over haar: “een poëzie alsof water sprak, alsof lucht dacht …”. Transparant. Eén keer heb ik een gedicht van Elizabeth Bishop in het echt gezien. Op de hoek van de Leidsekade en het Leidseplein in Amsterdam is een bloemenwinkel, ‘Ivy’s Flower Shop’. Op een winterochtend waren de ramen van de winkel overdekt met een kristallijnen patroon van ijsbloemen waarachter vaag de vazen met orchideeën, droogboeketten en herfstasters zichtbaar waren. Het hevige geluksgevoel dat mij toen beving ervaar ik ook bij het lezen van haar werk.”
( … )
Ernst Hemingway in La Bodeguita Del Medio, Havana, Cuba
La Bodeguita Del Medio is een bar in Havana, Cuba, geopend op 26 april 1950 en beroemd geworden door Ernst Hemingway. Van hem is de beroemde (?) zin: “My mojito in la Bodeguita”die nog steeds op de muur van deze bar in Havanna te lezen staat. Ook kan daar nog steeds de klassieke mojito volgens de exacte specificaties van Ernst Hemingway gedronken worden.
La Bodeguita Del Medio wordt dan ook gezien als de ‘geboorteplaats’ van de mojito cocktail.
mojito cocktail