Titiaan/jellema-titiaan/Virgin and Child
Let op: Dit is niet het schilderij waarop het gedicht gebaseerd is!

Heiligen

(Perchè t'abbagli
per veder cosa che qui non ha loco?

Dante, Paradiso, Canto XXV)

C..O. Jellema

Catharina

Heuglijke deugd: hoe zij de man weerstond,
de koning die haar plaats bood ten paleize
en, met haar rappe tong, de vijftig wijzen
die zij om een geloof de dood in zond,

een god haar bruidegom, in kuis verbond:
weerloze minnaar die zij wiegt als 't eigen
kind dat zij van geen echte man wou krijgen,
om het te kunnen kussen op de mond.

Pas toen een engel 't stoflijk overschot
overvloog naar 't gebergte, toen een klooster
met kootjes van haar hand de roem verspreidde

van liefdes roos de bloeit aan 't hout van lijden,
begon voor wie nooit leefde dan op 't rooster
der heiligen de lange reis naar God.

Ludovico Carracci "Visioen van de heilige Franciscus"

Franciscus

Als had hij niet verwacht een kind te krijgen
bij een die heel wat jonger lijkt dan hij,
zo, met een hand de voetjes allebei
beschermend tegen 't wondmaal dat zijn eigen

handen en voeten en zijn linkerzij
- hij toont een handrug om zulks te bewijzen -
ontvingen op die wonderlijke wijze
waarmee een god zijn dank betuigt, zo blij

heeft hij het opgeraapt en haar ontstolen;
maar zij is 't, zie haar blik, die pijn ervaart,
zie haar getoonde voet, de oudste pijn:

dat wie een vrucht draagt altijd afscheid baart.
Wat hij niet voelt - hij wou met alles zijn
en dacht, bezitloos, zich gode bevolen.

Maria

Gelijk een zonnestraal door glas zo brak
uit maagdelijke schoot het godkind door
en was reeds met ons allen hier nog voor
de barende begreep wat sinds ontbrak:

voelend - of nog een engel in haar sprak
en de tijd stilstond in dat visioen-,
leeg nu, zich stervelinge meer dan toen
die wil haar lichaam koos tot onderdak.

Troost der verblinding: zien wat hier niet hoort,
het schoon verhaal verbeeld, en levenszin
zo uitgestald dat ongeloof niet stoort -

en toch ontroert, hoe dichter bij de dood,
al weer men beter, 't nauw ontwaakt begin
een nieuwgeboren kind op moeders schoot.

Het drieluik Heiligen werd, op verzoek van prof. dr. H.W. van Os, geschreven voor de onder de titel "Ontmoeting van meesterwerken"in de herfst van 1992 in het Rijksmuseum gehouden tentoonstelling van twee schilderijen, van Titiaan "Maria met kind en Johannes de Doper" en "De heilige Catharina van Alexandrië" uit het bezit van de Londense National Gallery en van Ludovico Carracci's "Visioen van de heilige Franciscus"uit de collectie van het Rijksmuseum.

Het onderwerp Moeder en Kind is door Titiaan zeer vele malen uitgevoerd. Hieronder een aantal voorbeelden:
Madonna and Child in an Evening Landscape.	Madonna and Child with Saints.	Madonna and Child with St Catherine and a Rabbit.
Madonna and Child with Sts Anthony of Padua and Roch.	Madonna and Child with Sts Catherine and Dominic and a Donor.	Madonna and Child.
Madonna and Child with St Dorothy and George.	Mary with the Child and Saints.	St John the Baptist in the Desert.