vrijheid

voor Karel Appel

Lucebert

vrijheid niets te zijn
of niets als dier vlek
overvloed en mondjesmaat

onbeholpen held
die sneuvelt in de buik
die hem weer opbrengt

ik hoorde in de zalen van het prado
voor meesters van hier en van hemel
gidsen skanderen het prevelen van menigten

maar oorverdovend spatten piekfijn pik en kut
getogen uit de plastik stolpen van bosch uiteen op de ogen
van bezonken nonnen giechelende scholieren en touristen uit de hou
            kjoet steeds

er was veel ruimtevaart in de herfsttij der middeneeuwen
maar ook later (de kosmonaut el greco)
toch blijft voor mij het aardse spaanse heden de meeste kosmische
            kaakslag (goya y picasso)

ik heb die gevoeld op het feest van santa faz
ik heb gezien als gele lege schedels vele knieën
en ellebogen ook waarin het alsmaar droomt
van een goeie hand en voet of van uitbottende mensen
- elk blad een bankbiljet gezegend door de zonnebril
van de op alle hoeken tot de tanden gewapende dood -
want daarin immers glimlacht de immense buik van de dollar
naar de dolkomische erekties van de peseta

ook is geizen duizend op blikken flitujes fluiitende teenagers
wandelend kilometers naar niets naar de extase van gras
van speelweiden vol met enkel pret-niets-in-de-pet – jarriba espano ! -
dikke sinoras touwtjes springend rechtstreeks naar de hemel -
            jmadre mia! – jbeba fanta! -
vermoeide oliebol is vader sloof oliebola moeder en daartussen
sukkelt het kind met een onberispelijk papieren apesmoel

naar een volstrekt infantiele chaplin: clown sla mij op de kop
voor de lol op de kop op de kop op de lolliekop

juist! Sla op vrijheid en zie zij lacht
want wat vriend is vrijheid bij jou en mij
die soms zelfs wonen in musea bij een
belachelijk onderonsje met onszelf?
is vrijheid iets aan te geven
van wat alledaagse goden vergaten over een afgrond heen
aan zo’n godvergeten zak als wij zelf zijn
maar die zichzelf niet op kan blazen tot de gewenste grootte?

een gebroken stem meer lucht
een gebroken oog meer licht

zijn onze vrijheden verboden spelen
die men zelf nog meemaakt voor later de echte dingen
als steeds om zeep gebrachte gasten? Zeker
maar nooit weg te slaan van de tafels
deze zuiplappen zatladder vreetzakken gladdekkers
ginnegappers minsvillertjes pezers diedelbakkers
poffertjesboksers moutneuzers wonderwippers masselmegeiners
lapswansen oosterijkerpleiters altijd gekscherend
(’t eerwaardige ontbaardend) aan de tafel der rote gidsen
die voorzitten vele kleine halftevreden afzeggers.

Karel Appel Vragende kinderen
Karel Appel "Vragende kinderen" 1947 Inkt op papier 50 x 65	Karel Appel La noyée De drenkelinge 1964 Olieverf op doek
Karel Appel Ontmoeting 1951 olieverf op doek	Karel Appel Springend in de lente 1961 olieverf op doek