Ove madonna volge gli occhi belli, senz'altro sol
questa novella Flora fa germinar la terra e mandar fora
mille vari color di fior novelli.

Sandro Botticelli Primavera (Lente) details.

De veelgeroemde Primavera (Lente) van Sandro Botticelli (1445 - 1510), een groot (ruim 2 bij 3 meter) denkbeeldig landschap met figuren uit de antieke mythologie, vertegenwoordigde een nieuw type schilderij dat in verfijnde kringen opkwam. Het is het geschilderde equivalent van een lyrisch gedicht dat de geest van Venus, de godin van liefde en lente, oproept en de toeschouwer uitnodigt in haar rijk van eeuwige schoonheid en overvloed. Het werk was bestemd voor het huis van de Medici's in Florence. Botticelli's landelijke idylle is gecentreerd rond de figuur van Venus, die haar hand heft in een traditioneel welkomstgebaar. Ze is vergezeld voor haar zoon Cupido,die met zijn vlammende pijl een doelwit zoekt. Haar dienstmaagden, de drie Gratiën, dansen naast haar. Zij hebben de handen verstrengeld, glimlachend en jeugdig, gekleed in losse, doorschijnende gewaden, precies zoals Seneca, de klassieke schrijver, hen weergaf. Hij schreef toen over een verloren gegaan klassiek schilderij waarop Mercurius naast de Gratiën stond afgebeeld. In de renaissance stelde Alberti Seneca's beschrijving aan kunstenaars ten voorbeeld als stijlvolle benadering van een onderwerp.
De groep van drie figuren rechts in de Primavera is afgeleid uit een mythe van Ovidius. Hierin verklaart de Griekse nimf Chloris hoe ze "bloemengodin" is geworden. Dwalend in de lente werd ze door Zephyrus (de westenwind) verkracht; later trouwde hij haar en maakte haar tot godin van de lente. De Romeinen noemden haar Flora. Zephyrus schonk haar een vruchtbare tuin vol nobele bloemen.
Ovidius verhaalt dat de bloemengodin, als ze over haar afkomst vertelt, "de rozen van de lente uitademt". Botticelli schildert haar met uit haar mond stromen de bloemen, alsof ze onder Zephyrus' omhelzing in Flora verandert. De figuur naast haar wordt dikwijls gezien als de herboren Flora. Ook wordt zij wel als geest van de lente geïnterpreteerd.

De poëzie van de lente.
In de sonnetten van Lorenzo (waaruit hierboven een citaat met vertaling) staat de lente voor de vruchtbare kracht van de liefde - hier wordt zijn dame aangeduid als Flora, ofwel de lente. Een gewaardeerde dichter uit zijn kring, Politianus (1454 - 1494), put uit dezelfde traditionele verbeeldingswereld; de geliefde dame kan zelfs de meest desolate plek omtoveren tot een bloeiend lenteparadijs, zoals Botticelli's visioen dat lijkt te doen.
Chris 27.04.09

Sandro Botticelli Primavera (Lente) details.