Rembrandt van Rijn ‘Gezicht over de Amstel’ 1649
Gezicht over de Amstel
Sipko Melissen
Op de rivier schuift
weer het licht
dat in zijn ogen scheen
toen hij het potlood pakte
om in één lijn de hemel
te vangen: bomen water huizen
aan beide kanten
de witte roeiboot in het midden
zodat wat samenhang vertoonde
zomer zestienvijftig
herstelt
het ogenblik
dat deze bladzij openligt
Rembrandt van Rijn
Leiden 1606 – 1669 Amsterdam
Gezicht over de Amstel
Pen en penseel in bruin op perkament, 132 x 232 mm, ca. 1649
Rembrandt van Rijn
Leiden 1606 – 1669 Amsterdam
Rembrandt werkte gedurende zijn eerste jaren in Leiden doorgaans op panelen van klein formaat in een zeer precieze schilderstijl, maar ging na zijn verhuizing naar Amsterdam in 1632 werken op doeken van veel groter formaat. Hij was in Amsterdam aanvankelijk werkzaam als portretschilder, maar schilderde na verloop van tijd ook religieuze en historische voorstellingen, taferelen uit het dagelijks leven en een aantal landschappen. In alle gevallen probeerde hij in zijn schilderijen actie en drama tweeg te brengen. Rembrandt schilderde tientallen zelfportretten en maakte ook een groot aantal tekeningen en etsen.
Hij kende veel tegenslagen in zijn persoonlijk leven, die door biografen soms breed worden uitgemeten: de dood van zijn vrouw Saskia op jonge leeftijd en van een aantal kinderen, zijn faillissement in 1656 en de daaropvolgende verkoop van zijn bezit.
De tekening toont het gezicht over de Amstel in zuidelijke richting vanaf de Blauwbrug, dichtbij Rembrandts huis aan de Sint-Anthoniesbreestraat. Het materiaal waarop de tekening gemaakt is, perkament, is zeer uitzonderlijk voor Rembrandt. Melisen laat Rembrandt in de zomer van 1650 een potlood pakken. Potloden kende men echter nog niet in de 17e eeuw. Tekeningen werden soms wel eens met loodstiften gemaakt, maar meestal met krijt, of met pen en inkt, zoals deze.