Zilverstift tekening van Saskia uit 1633
Detail uit de ets “Mordechai’s triomftocht” uit 1640. Ahasverus en zijn vrouw Esther zien de stoet van het paleis uit. Aangenomen wordt dat Rembrandt Saskia en zichzelf tot model heeft gekozen.
Rembrandt en Saskia
Simon Vestdijk
Neem Saskia maar van mijn schoot.
Zij woont te zeer in haar gewaden,
Die eerder vorm dan vuur verraden.
Nooit zal zij aan de lust bezwijken:
Zij lacht wel als de feestgenoot
Fiks toetast, maar wat haar begroot
Zijn kreukels die zij glad moet strijken.
Ik zoek vergeefs haar zoete glans
Tot gloed, haar fijnbeheerst verbazen
Tot het mirakel aan te blazen
Van Rembrandts hartstocht-met-penselen.
Gehuwd, vraag ik haar nog ten dans.
Vroeger een schilder, moet ik thans
Als verversknecht ’t model bestelen.
O, zij geeft alles, diefstal lijkt
Onnodig van de erfgenamen.
Maar als model zal zij zich schamen:
Zij ducht de kijkers door de kieren!
En al die tooi waarmee zij pronkt,
’t Geheven glas dat naast haar vonkt,
Ontnucht’ren haar bij ’t feesten vieren.
Feest tegen feest, doek tegen doek.
Zij tracht met haar fluweel en zijde
De meesterwerken te bestrijden.
Waartoe nog kleuren aan te mengen?
Merk hoe ik tegen hoog bezoek
Knipoog en binnensmonds wat vloek
Van weelde die de vrouwen brengen.
Waarom niet, Rembrandt, eens voor al
De stijve borstel te verruilen
Voor ’t haar dat aan mijn borst zal schuilen
Als ons de roes wil overmannen?
Voor haar is dat een ongeval,
Een misverstand, een zondeval.
De wijn blijft beter in de kannen.
Apollo, nimmer Amors klant,
Wist lust om blote huid te stillen
Door Marsyas meteen te villen
Toen die een fluit zo goed hanteerde.
Aan hém is Saskia verwant:
O schande van de overkant
Der goden, waar de mens van leerde!
O Saskia, mijn liefde ís
Het niet, waartegen zich te weer stelt
Mijn kunst’naarstrots: het is het leergeld,
Aan alle vrouwen te betalen,
Die gladder zijn dan het vernis,
Die koel zijn als Semiramis,
Die als wíj werken ademhalen.
Hier kunt u terug naar de overzichtspagina van de gedichtencyclus “Rembrandt en de Engelen”