Gesignaleerd en opgespoord
(Bij het Mirafloresretabel van Juan de Flandes)
Chris den Engelsman
Een bolle spiegel reflecteerd Zijn geboorte terwijl de
verfijnd geschilderde dochter Zijn hoofd aan haar moeder
presenteert tegelijkertijd hoort Herodes de viervorst
een gerucht een lichtend witte tafel wordt zijn graf.
In Hem werken de krachten die Herodes ontbeert
de dochter serveert zijn hoofd op een schotel alles
in een helder onderkoeld en meditatief realisme
diezelfde kracht stuurt de penseel van Juan.
Spanjaard afkomstig uit de lage landen leerling van
Jan van Eyck en Hugo van der Goes hofschilder
van Los Reyes tres Católicos breng mij op een
verfijnd en schitterend palet Miraflores in rozerood
en groen de hoofden van alle andersdenkenden.
Ook ons is het niet geoorloofd Hem te naderen.
Juan de Flandes ‘Mirafloresretabel’
 |
|
|
 |
|
Capture of Christ |
Virgin and Child before a Landscape |
Christ and the Canaanite Woman |
Christ Appearing to His Mother |
 |
|
|
 |
|
Christ Appearing to Mary Magdalen |
Christ Nailed to the Cross |
Pentecost |
Portrait of an Infanta |
 |
|
|
 |
|
Portrait of Joan the Mad |
Portrait of Philip the Handsome |
Resurrection of Lazarus |
Saints Michael and Francis |
 |
|
|
 |
|
The Baptism of Christ |
The Nativity |
The Raising of Lazarus |
The Temptation of Christ |
|
|
|||
|
Carrying the Cross |
|||
Juan de Flandes (1465 – 1519)
Over het leven van de voornaamste vertegenwoordiger van de renaissance in Spanje is nauwelijks iets bekend. Slechts vanaf het moment dat hij in 1496 hofschilder werd van Isabella van Castilië is zijn leven schaars gedocumenteerd.
In zijn Spaanse periode vervaardigt Juan de Flandes talrijke werken waaruit zijn vakmanschap en buitengewone gevoeligheid blijkt. Zo maakt hij een serie van waarschijnlijk achtenveertig panelen, die het leven van Christus uitbeelden en vele altaarstukken, vaak meerluiken.
Een verloren gewaand paneel terugvinden, gebeurt zelden. Hierdoor vier bij elkaar horende topstukken van deze schilder herenigen, na een scheiding van enkele eeuwen, is nog zeldzamer. In Museum Mayer van den Bergh te Antwerpen gebeurt het dit najaar. Twee panelen zijn bovendien gerestaureerd. Het stralende resultaat is ontroerend en prachtig.
In 1496 maakt de schilder Juan de Flandes voor het klooster van Miraflores in Burgos een altaarstuk over Johannes de Doper. Hij schildert het werk voor de Spaanse koningin Isabella van Castilië, een bewijs van zijn internationale reputatie. Het schilderij telt vijf panelen.
Rond 1810 verdwijnt het werk uit het klooster en belanden de vijf schilderijen in diverse musea en collecties. Het zijn daar topstukken. Fritz Mayer van den Bergh koopt er in 1899 één, dat zich tot op vandaag in zijn museum bevindt. Pas in 2003 wordt het spoorloze vijfde paneel herontdekt in Belgrado. De vier zijpanelen worden nu voor het eerst sinds twee eeuwen in Antwerpen herenigd!
Los reyes tres catolicos niet van Juan de Flandes