‘Rosy fingered dawn at Louis Piont’ Willem de Kooning
Rosy fingerd dawn at Hoedekenskerke, eerste poging.
Chris den Engelsman
Mei
Half vijf in de ochtend
Licht geel
Bleek roze
Krachtig spat het water tegen de glooiing
Ik veeg de druppels van mijn gezicht
Brons
Een veeg groen
Een helder witte kern
En een nog bleker groen
Smelten samen
In golven zeewater
Ik proef het zout op mijn lippen
Half zes in de ochtend
Het geel wordt krachtiger
Het roze bleker
Ik fluit de Louis Point Blues.
De componist John Cage heeft zijn muziekstuk “Seven Haiku” opgedragen aan zeven vrienden van hem. Een van hen is Willem de Kooning. Aangezien het gehele muziekstuk slechts twee minuten duurt en er zowel in als tussen de stukken stiltes zitten heb ik hier het volledige stuk opgenomen. Tijdens het luisteren kunt u een korte toelichting op het werk van John Cage lezen.
zie ook de kunst kolom over Willem de Kooning
De term “rosy-fingered dawn” komt uit het werk van Homerus. Het gaat hier om oorspronkelijk orale poëzie, die door reizende zangers uit het hoofd werd opgezegd. In deze teksten komen veel vaste formuleringen voor zoals “de schrandere Odysseus” of “de snelvoetige Achilles”. Het aanbreken van de dageraad, is de Griekse godin Eos, heet steevast “rozevingerig”. Dit slaat op de flarden rozerode zon waarmee de dageraad vaak begint. Alsof de godin Eos haar vingers net boven de horizon uitstrekt. Ook dit is een vaste formulering die overal, waar in het werk van Homerus, een nieuwe dageraad aanbreekt, gebezigd wordt. (rhododaktylos eos)
Een mooie Nederlandse vertaling vond ik bij Guus Middag die “rozenroodvingerig” als mogelijke vertaling geeft. Hij verwerpt de “meteorologische” verklaring en zoekt de vertaling in de oorspronkelijke kleur van de roos. Daarmee mist hij wel de aansluiting bij de godin Eos. De formulering “rosy-fingerd dawn” wordt in veel literatuur na Homerus gebruikt. Een hele mooie vond ik in het werk “The death of Pan” van Hazel Leach:
In the rosy-fingered dawn of modern time
A shipe was bound for far -off shores
Deze toelichting kwam ik pas op het spoor na het schrijven van bovenstaand gedicht. Toch brengt het alles bij elkaar de dageraad dichterbij. Of dit dan een dageraad in het oude Griekenland, in Hoedekenskerke Zeeland, of in Louis Point Amerika is maakt niet zoveel meer uit.
05.02.06Chris